پەیامی کورد      ...    "شاندێکی باڵای سەربازی ئەمریکا سەردانی عێراق و کوردستان دەکەن"

شاندێکی باڵای سەربازی ئەمریکا سەردانی عێراق و ھەرێمی کوردستان دەکات. عێراق پێی ناوەتە قۆناغی نوێی گفتوگۆکانی لەگەڵ ئەمریکا و ھەرێمی کوردستانیش وەک کاراکتەرێکی گرینگی ناوچەکە ڕۆڵی بەھێزی ھەیە لە پاراستنی ئارامی ناوچەکە و ڕێگرتن لە تیرۆر و، ڕۆڵی سەرۆک بارزانی، لە سەقامگیری ناوچەکەدا و پێشنیارەکانی لەلایەن کۆمەڵگای نێودەوڵەتییەوە بەھەند وەردەگیرێت.

قۆناغی چوارەمی گفتوگۆی عێراق و واشینتۆن پێی ناوەتە گفتوگۆی خێرا و بڕیادەرەوە. بەشێک لە سەرکردە عێراقییەکان پێیان وایە ناکرێت ویستی پێکھاتەیەک لە عێراق فەرز بکرێت بەسەر ئەوانی دیکەدا بۆ کشانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا، چونکە بارودۆخی ھەموو عێراق وەک یەک نییە، بۆ نموونە ناوچە سوننەکان نە ھێزی ڕێکخراویان ھەیە تا لە مەترسییەکان بیانپارێزێت، نە گەرەنتیش ھەیە جارێکی دیکە داعش بەو قەبارەوە ھێرش نەکاتەوە سەر ھەرێمی کوردستان، بۆیە لەم قۆناغەدا ھەرێمی کوردستان تەواو پێویستی بە ھاوکاری و پشتیوانی ئەمریکا ھەیە، لە چوارچێوەی گفتوگۆکانی کشانەوەی ئەمریکا لە عێراقدا تا دێت نیگەرانی زیاتر دەبێت و، جووڵەی داعش ترسی دروست کردووەتەوە، یەکەم ئۆپراسیۆنی بەھێزیان لە مەخموور ئەنجام دا و تا ئامادەکردنی ئەم ڕاپۆرتەش شەڕ و پێکدادانی قورس لە نێوان داعش و سوپای عێراق لە نزیک شارۆچکەیەکی بەغدا بە ناوی تاڕمیە بەردەوامە، تاکتیکی داعش بەھێزە و تەنانەت سرنجی سێکتەری سەربازی ئەمریکاشی بۆ لای خۆی ڕاکێشاوە، ئەمە وای کردووە کە ئەمریکا بخاتە بەردەم دوو بژارەوە؛ یەکەم، لە ئەگەری کشانەوەیان عێراق چی بەسەر دێت، بەتایبەت حەشد کە ئێستا تەواو بەھێز بووە و، داعش پێگەی چۆن دەهێڵێتەوە کە تاکیتکی شەڕی گۆڕیوە. دووەم: بابەتێکی تاکتیکییە گریمان ئەمریکا کشایەوە، ئایا بە چ شێوازێک جارێکی دیکە لە ئەگەری درووستبوونی مەترسی لەسەر عێراق، چۆن بگەڕێتەوە وەک لە ساڵی ٢٠١٤ بینیمان چۆن داعش پەلاماری مووسڵی دا و لە ئەنجامدا حکوومەتی عێراق دووبارە داوای ھاوکاری لە ھاوپەیمانان کردەوە، چوونکە کشانەوەی ئەم جارە ھەم بەپێی ڕێککەوتن دەبێت ھەم قانوونییش دەبێت و دەبێت لە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق دەنگی لەسەر بدرێت.

ئەمریکا پەرۆشە بۆ ئارامیی کوردستان، لە ماوەی ڕابردوودا کۆشکی سپی زیاتر لە ١١ جار بەیاننامەی لەسەر پاراستنی ئارامی ھەولێر بڵاو کردووەتەوە، لە ئەگەری کشانەوەی، چی بەسەر ھەولێر دێت؟ لە کاتێکدا ئێستا گەورەترین باڵیۆزخانەی خۆی لە ھەولێر دەکاتەوە. بەپێی زانیارییەکان، پێنتاگۆن، دیراسەی ئەم دۆخەکە دەکات و بڕیارە شاندێکی باڵای سەربازی و سیاسی ئەمریکا بێتە عێراق. ناسر ھەرکی، ئەندامی لێژنەی ئاسایش و ناوخۆی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق بۆ ماڵپەڕی فەرمیی پارتی گوتی: "عێراق و ئەمریکا ڕێک کەوتوون کە کۆتایی ئەمساڵ، واتە لە ٣١ی ١٢ی ٢٠٢١ ھێزە شەڕکەرەکانی ئەمریکا لە عێراق بکشێنەوە و، وا بڕیارە شاندێکی تاکتیکی و سەربازی بۆ جێبەجێکردنی ئەو ڕێککەوتنە سەردانی عێراق و ھەرێمی کوردستان بکەن، بەڵام کاتی ھاتنی شاندەکە نەزانراوە  و، ئەوەی ھەیە ئەم شاندە لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان کۆ دەبنەوە و، لەو کۆبوونەوەیەدا ئالیەتی کشانەوەی ھێزەکانی ئەمەریکا و چۆنیەتیی جێبەجێکردنی باس دەکرێت.''

ناسر ھەرکی ڕایشیگەیاند: ''کشانەوەی ئەمریکا لە عێراق ئاسان نییە، حکوومەتی عێراق لاوازە، کاتێک ئەمریکا دەڕوات دەبێت ھێزێک ھەبێت لەم دۆخەدا عێراق بپارێزێت و ئەم ووردەکارییە دەمێنێتەوە سەر ڕێککەوتنەکە. بۆیە بابەتی کشانەوەی تەواوی ئەمریکا دەکرێت لە عێراق بەو شێوەیە کە باس بەدوور دەزانین، چوونکە دۆخەکە جیاوازە و گرووپە تیرۆریستییەکان تا دێت بەھێزتر دەبن.''

بەپێی دوایین گۆڕانکاری سیاسی لە عێراق، تورکیا و ئێران ناڕاستەوخۆ پەیامیان داوەتە عێراق کە بۆ قۆناغی داھاتووی ووڵات لە ئەگەری کشانەوەی ئەمریکا جارێکی دیکە عێراق پێویستی بە ڕێککەوتن لەگەڵ تورکیا و ئێران دەبێت. ناسر ھەرکی دەڵێت: "عێراق پێویستی بەوەیە بگەڕێتەوە ناو کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و ھەرێمایەتی و دەوڵەتانی عەرەبی تا پێگەی خۆی بەدەست بھێنێتەوە".

ھێشتا دیار نییە پاکێجی ئەو شاندەی ئەمریکا بۆ عێراق و کوردستان چییە، بەڵام ڕەنگ بێت شێوەی کشانەوەی ئەمریکا لە ناوچەکانی عێراق بە بەراورد لەگەڵ ھەرێمی کوردستان جیاواز بێت، ئەمانە گریمانەن، بەڵام بەھێزترنیان ئەوەیە کە ڕەنگە کات ڕۆڵی ھەبێت بۆ بڕیاردان لەوەی کەی و چۆن ئەو ھێزانە دەکشێنەوە. لیوا بەھجەت سێلکی، بەرپرسی ھەواڵگری ھێزی پێشمەرگەی زێرەڤانی ڕایگەیاند : "ئەو شاندە بریارە ھەم سەربازی و ڕەنگە سیاسییش بێت، ئەمەریکا بەئاسانی ناکشێتەوە کە ناوچەکە بشێوێت، کشانەوەی ئەمەریکا مەترسی بۆ سەر کوردستان زۆر دەبێت، چوونکە مەترسی داعش و گرووپە چەکدارەکان لەسەر ناوچەکە تا دێت زیاتر دەبێت، بۆیە کشانەوەی ئەوان مەترسیدارە و ئەوەتا داعش ببینن چی دەکات".

هەرکی ووتیشی: "لەگەڵ هاتنی ئەو شاندە شتی نوێ باس دەکرێت و دەبێت ئەمریکا ئەگەری کشانەوەیانی دیراسەی کردبێت، چوونکە قوربانی زۆریان دا، ھاوپەیمانی دروست کرا و ئەو ھەموو شەھیدە درا لەپێناوی ئاشتیی ناوچەکە و ئێمەش لەو ئاستە نین بەتەواوی خۆمان بپارێزین و پێویستیمان بەھاوکاری ئەوان ھەیە".

ڕایشیگەیاند: ''مەترسی دەکرێت لەگەڵ کشانەوەی ئەمریکا ھاوکارییەکانی بۆ ھێزی پێشمەرگەش نەمێنێت، چوونکە ئێستا جگە لە ڕووی مەشقەوە ھاوکاریی سەربازی و ئابووریش دەدەنە پێشمەرگە.''

ھاوکات لە ڕاگەیندراوی ئەمریکا و عێراق بۆ گەڕی چوارەمدا ھاتووە: "شاندی ھەردوو ووڵات ڕێک کەوتن دوای ووتووێژەکانی تیمە تەکنیکییەکانی نێوانیان، پەیوەندییە ئەمنییەکان بەتەواوەتی دەبنە ڕاوێژکاری، ڕاھێنان و ھاوئاھەنگی ھەواڵگری؛ ھیچ بوونێکی ھێزی شەڕکەری ئەمریکییش لە عێراق پاش ڕۆژی ٣١-١٢-٢٠٢١ نامێنێت و ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەیەوێت پاڵپشتیی خۆی بۆ ھێزە ئەمنییەکانی عێراق دووپات بکاتەوە، لە نێویاندا ھێزەکانی پێشمەرگە لەپێناو بنیادنانی ھێزەکانی لە ووڵامدانەوەی ھەڕەشەکان".

بەشێکی دیکەی گرفتەکان لەوەدایە کە پێش ڕێککەوتن گرووپە چەکدارەکان بنکەکانی ئەمریکا دەکەنە ئامانج و بەشێکیان تەنانەت ئەو گفتوگۆیانە ڕەت دەکەنەوە کە ئێستا ھەیە، کازم فەرتووسی، ووتەبێژی گرووپی سەیدوشوھەدا، ڕۆژی یەکشەممە، ٨ی ٨ی ٢٠٢١ ڕایگەیاند: "ئەو دانووستاندنانەی لە نێوان بەغدا و واشنتن بەڕێوە چوون، ئەنجامەکانیان لە ئاست داخوازی عێراق نین؛ ئەو داخوازییەش بریتییە لە دەرچوونی ھێزەکانی ئەمریکا لە عێراق، چوونکە دەرچوونی ھێزەکانی ئەمەریکا بە گۆڕینی جلوبەرگیان بەدی نایەت، بەڵکوو دەبێت کشانەوەی ھێزەکانی ئەمریکا و ھێزە بیانییەکان لە عێراق بەتەواوی بێت؛ ئەگەریش ئەوە بەدی نەیەت ئەوا وەڵامێکی گونجاومان دەبێت".

ووتەبێژی گرووپی سەیدۆلشوھەدا ئاماژەی بەوە کردووە: "ئێمە بەھۆی داواکاری جەماوەرییەوە ھێرشەکانمان دژی ھێزە بیانییەکان لە عێراق ڕانەگرتووە، بەڵکوو حکوومەت نێوەندگیریی کردووە و داوای لێ کردین دۆخەکە ھێور بکەینەوە و چیی دیکە ھێزەکانی ئەمریکا نەکەینە ئامانج.''

سەرجەم ئەم مەترسییانە لە کاتێکدایە پێشتر سەرۆکی خۆشەویستمان، سەرۆک مەسعوود بارزانی، ڕایگەیاندبوو کە دۆخەکە پێویستی بە تێڕوانینی نیشتمانی و بەرپرسیارەتی گرینگی سەرجەم لایەنەکانەوە ھەیە بۆ ئەوەی ھیچ لایەنێک لە عێراق پەراوێز نەخرێت تا عێراق نەگەڕێتەوە بۆ قۆناغی ٢٠١٤ و ئەم سەرنجانەی سەرۆک بارزانی لە کۆمەڵگای نێودەوڵەتیدا بەھەند وەرگیراون.

ئەم بابەتە 11996 جار خوێندراوەتەوە