Wezîrê Petrolê yê Iraqê: 13 Milyon bermîlên petrolê bi rêya Ceyhanê bo Ewropa û Amerîkayê hatine hinardekirin

PeyamaKurd – Wezîrê Petrolê yê Iraqê diyar kir ku 13 milyon bermîlên petrola Herêma Kurdistanê bi rêya Ceyhanê hatine hinardekirin û peymanek nû bi Tirkiyeyê re di rê de ye.

Cîgira Serokwezîrê Iraqê û Wezîra Petrolê Hayan Ebdulxenî ragihand ku peymanek nû ji bo boriya petrolê ya di navbera Tirkiye û Iraqê de nêzîk e. Wezîr Ebdulxenî diyar kir ku zêdetirî 13 milyon bermîlên petrola ku ji Herêma Kurdistanê hatiye derxistin bi rêya Bendera Ceyhanê gihîştine bazarên cîhanê.

Di hevpeyvînekê de bi Rudawê re, Wezîra Petrolê ya Iraqê Hayan Ebdulxenî di derbarê vîzyona enerjiyê ya welêt, hejmarên hinardekirinê û danûstandinên berdewam ên bi Tirkiyeyê re de daxuyaniyên rexnegir dan.

Petrola Kurdistanê li bazarên DYA û Ewropayê

Wezîr Ebdulxenî destnîşan kir ku di barkirinên bi rêya Bendera Ceyhanê de hejmareke girîng hatiye bidestxistin. Wezîr diyar kir ku heta niha zêdetirî 13 milyon bermîlên petrola Herêma Kurdistanê hatine hinardekirin, bi rêjeya navînî ya rojane ji 200,000 heta 208,000 bermîlan.

Ebdulxenî derbarê rêya hinardekirinê de agahî da û got, "Hemû petrola Herêma Kurdistanê ji bo bazarên Ewropî û Amerîkî ye."

Di vê çarçoveyê de, hat ragihandin ku barkirina petrola yekem ji herêmê di destpêka vê mehê de gihîştiye benderên Amerîkî.

Gotûbêjên "erênî" û pêvajoyeke nû ya rêkeftinê bi Enqerê re

Wezîr bi bîr xist ku peymana ku di sala 1973an de di navbera Tirkiye û Iraqê de hatiye îmzekirin û herikîna niha ya petrola xav rêk dixe, wê di 27ê Tîrmeha 2026an de biqede û tekez kir ku çalakiya dîplomatîk bi nêzîkbûna demê re leztir bûye.

Ebdelxenî diyar kir ku civîna yekem a di navbera şandeyên Tirkiye û Iraqê de li Enqerê di 18ê meha borî de pir berhemdar bû û berdewamiya pêvajoyê bi van gotinan vegot:

"Gera yekem a danûstandinan pir erênî bû. Em ê civîna duyem pir zû li Bexdayê li dar bixin da ku pêşnûmeya rêkeftinê temam bikin."

Armanca 2029: Rêjeya şewitandina gazê wê dakeve sifirê

Stûneke din a girîng a stratejiya enerjiyê ya Iraqê "gaza hevrê" (gaza ku di dema hilberîna petrolê de tê berdan) e. Wezîr Ebdulxenî ragihand ku wan di hewildanên ji bo pêşîgirtina li îsrafa vê gazê de pêşketinek girîng bi dest xistine.

Wezîr bal kişand ser zêdebûna bilez a veberhênanan û got, "Rêjeya veberhênanê di gaza pêvek de ji sedî 35 zêde bûye û gihîştiye ji sedî 73. Plana dawîn a Wezaretê ew e ku heta dawiya sala 2029an hemû gaza ku niha bi şewitandinê tê îsrafkirin vegerîne aboriyê û rêjeya şewitandina gazê kêm bike sifir."

Îthalata sotemeniyê bi dawî dibe, Trilyon dînar di xezîneyê de maye

Ebduxenî daneyên li ser kapasîteya rafineriya navxweyî û hilberîna sotemeniyê parve kir û diyar kir ku Iraq ber bi welatekî xweser ve pêşveçûnek domdar dike. Wî destnîşan kir ku xweseriya tevahî di keroşîn û mazotê de hatiye bidestxistin û hilberîna benzînê gihîştiye ji sedî 80.

Ebdulxenî tekez kir ku armanca wan ew e ku heta dawiya vê salê an jî herî dereng heta destpêka 2026an bi tevahî îtxalata benzînê biqedînin, û feydeyên aborî yên vê gavê wiha kurt kir:

"Bi saya van gavan, em ê piştrast bikin ku 5 heta 6 trîlyon dînarên ku berê salane ji bo îtxalata sotemeniyê dihatin xerckirin, wê di xezîneya dewletê de bimînin."

Kapasîteya rekor û kalîteya bilind di rafineriyan de

Li gorî daneyên wezaretê, kapasîteya tevahî ya hilberandina petrolê ya rafineriyên Kerbela, Baicî û Besrayê gihîştiye 460,000 bermîl di rojê de. Ebdulxenî behsa başbûnên di teknolojiyê û kalîteyê de kir û got ku Rafineriya Baicî ji bo cara yekem di dîroka xwe de dest bi hilberandina benzîna ​​bi 95 oktan û jortir kiriye.