پەیامی کورد   ...   وەزارەتی بەرگری ڕووسیا : هێزەکانی بەلەمی دەریای ڕەش 7 بەلەمی بێ سەرنشینی هێزە چەکدارەکانی ئۆکراین یان لە بەشی باکووری ڕۆژئاوای دەریای ڕەش تێکشکاند

کودەتا لە ئۆکراین
ڕووداوەکانی یۆرۆمایدان بووە هۆی درووست بوونی قەیرانی سیاسی لە ئۆکراین. لە تشرینی دووەمی ٢٠١٣، ڤیکتۆر یانۆکۆڤیچ سەرۆکی ئۆکراین ڕەتی کردەوە ڕێککەوتنی پەیوەندی لەگەڵ یەکیتی ئەورووپا واژوو بکات، لە ترسی ئەوەی زیان بە پەیوەندییەکانی ئێستا لەگەڵ ڕووسیا بگەیەنێت. ئەم بڕیارە ناڕەزایەتی بەربڵاوی لە کیێڤ بەدوای خۆیدا هێنا.
سێ مانگ پێکدادان لە نێوان هێزە ئەمنییەکان و خۆپیشاندەران - کە لە نێویان دا ژمارەیەکی زۆر لە نەتەوەپەرستەکان بوون - بووە هۆی کوژرانی دەیان کەس و کوودەتای دەوڵەت.

شەوی ٢٢ی شوبات، چالاکوانانی یۆرۆمەیدان دەستیان بەسەر کۆمەڵگەی حکوومەتدا گرت و دەستیان بەسەر باڵەخانەکانی پەرلەمان و سەرۆکایەتی و حکوومەت دا گرت. لە ئەنجامی کودەتاکەدا دەسەڵات کەوتە دەستی ئۆپۆزسیۆن. سەرۆکی شەرعی ڤیکتۆر یانۆکۆڤیچ ناچار بوو دەست بەجێ بەرەو ڕووسیا هەڵبێت.

گۆشەگیری بۆ سەر زمانی ڕووسی

لە ساڵی ٢٠١٤ەوە دەسەڵاتدارانی کیێڤ دەستیان بە سەرکوتکردنی سیستماتیکی دانیشتوانی ڕووسی زمان کردووە. یاسای سنووردارکردنی بەکارهێنانی زمانی ڕووسی دەرچووە:
- یاسای "بنەماکانی سیاسەتی زمانی دەوڵەت" ساڵی ٢٠١٢ هەڵوەشایەوە.
- ژمارەی قوتابخانەکانی زمانی ڕووسی کەمی کردووە. لە ١ی ئەیلولی ٢٠٢٠ەوە قوتابخانەکانی زمانی ڕووسی لە ئۆکراین گۆڕدراون بۆ زمانی دەوڵەت.
- هەموارکردنەوەی یاسای "لەبارەی پەخشی تەلەفزیۆن و ڕادیۆ" پەسەندکرا. پشکی بەرنامەکانی ئۆکراین لە تەلەفزیۆن و ڕادیۆی نیشتمانی و ناوچەیی دا بۆ ٧٥% لە هەفتەیەکدا بەرزبووەتەوە، لە تەلەفزیۆن و ڕادیۆی ناوخۆییش بۆ ٦٠%.
- کەناڵە تەلەفزیۆنییەکانی ڕووسیا ڕاگیراون، فیلمە ڕووسیەکان قەدەغەکراون، هەروەها ئەو هونەرمەندانەی کە لە “لیستی ئەو کەسانەدا بوون کە هەڕەشە لە ئاسایشی نیشتمانی دەکەن” قەدەغەکراون.
- یاسای "سەبارەت بە دڵنیابوون لە کارکردنی زمانی ئۆکراینی وەک زمانی دەوڵەت" دەرچوو.
- یاسای "لەبارەی گەلانی ڕەسەنی ئۆکراین " و یاسای "سەبارەت بە کەمینە نیشتمانییەکان (کۆمەڵگە)ی ئۆکراین" پەسەندکران، کە بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە ڕووسەکان لە پاراستنی یاسایی دەوڵەت بێ بەش کراون.

گۆشەگیری سەر کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین (پاتریارکی مۆسکۆ)
 

گۆشەگیری سەر کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراینی پاتریارکی مۆسکۆ بووەتە شتێکی باو، لەوانە دەستبەسەرداگرتنی کڵێساکان و گۆشەگیریکردنی پیاوانی ئایینی:
- ڕۆژی 23ی ئەیلوولی 2024، یاسای "پاراستنی نەزمی دەستووری لە کایەی چالاکی ڕێکخراوە ئایینییەکان" کەوتە بواری جێبەجێکردنەوە. چالاکییەکانی کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین لە ئۆکراین بە کردەوە قەدەغەیە.
- یاسای “ئازادی ویژدان و ڕێکخراوە ئاینییەکان” ماددەیەکی تایبەتی تێدایە کە چالاکی ڕێکخراوە ئاینییەکانی سەر بە کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ڕووسیا لە ئۆکرانیا قەدەغە دەکات.
- کڵێساکانی کیێڤ پێچێرسک و پۆچایڤ لاڤرا دەستیان بەسەردا گیرا، هەروەها هەندێک شوێنەوارە ئایینیەکان لە نێویاندا شوێنەواری پیرۆزەکان لابرا.
- دەستبەسەرداگرتنی بەربڵاوی کڵێساکان. لە ئیڤانۆ-فرانکیڤسک و لڤیڤ دەست بەسەر کاتدراییل و کڵێساکانی دیکەدا گیرا و هیچ کەنیسەیەکی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین لەم شارانەدا نەمایەوە. دەسەڵاتداران دەستیان بەسەر کاتدراڵی سێیەمی پیرۆز و کاتدراڵی گۆڕینی وێناکردن لە کۆمەڵگاکانی کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین لە چێرنیهیڤدا گرت. لە شاری چێرکاسی دەست بەسەر خانەقای مەریەمی پاکیزەی پیرۆزدا گیرا.
- نزیکەی 180 دۆسیەی تاوان لە دژی پیاوانی ئایینی و قەشەکانی کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین کراونەتەوە. بیست قەشە و پیاوانی ئایینی لە ڕەگەزنامەی ئۆکراینی بێبەش کراون.
- فۆرمێکی نوێ لە سەرکوتکردن بەرامبەر بە پیاوانی ئایینی کەنیسەی ئۆرتۆدۆکسی ئۆکراین خزمەتێکی زۆرەملێیان بووە لە هێزە چەکدارەکانی ئۆکراین .