پەیامی کورد   ...   سیناتۆرێکی ئەمریکی : بێ گومان ئیسرائیل هەموو یاساکانی پێشێل کردووە

بێرنی ساندەرز، سیناتۆری ئەمریکی لە ویلایەتی ڤێرمۆنت لە بەیاننامەیەکدا ووتی : نابێت ئەمریکا لە شەڕی ئیسرائیل لە دژی گەلی فەلەستین درێژە بە بەشداری خۆی بدات و جەختی لەوە کردەوە: "بێ گومان ئیسرائیل لە شەڕی خۆی لە غەززە هەموو یاساکانی بە یاسا نیشتمانییەکانی ئەمریکا و یاسا نێودەوڵەتییەکانی پێشێل کردووە".

بەگوێرەی ڕاپۆرتێک سەرلەبەیانی ڕۆژی پێنجشەممە، ساندەرز لە پەیامێکدا لە هەژماری سۆشیال میدیای ئێکس نیازی خۆی بۆ هێنانی گەڵاڵەیەک بۆ بەرگرتن لە فرۆشتنی چەک لە ئەمریکاوە بۆ ئیسرائیل بۆ بەردەم سێناتی ئەمریکا ڕاگەیاند.

ئەو سیناتۆرە ئەمریکییە بە ئاماژەدان بەوەی کە هەفتەی داهاتوو ئەو پڕۆژە یاسایە دەگەێنێتە گۆڕەپانی ئەنجوومەنی پیران، ووتی : چیتر گومان لەوەدا نییە کە بێنیامین ناتانیاهوو، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، بە ئەنجامدانی شەڕێکی دڕندانە دژی گەلی فەلەستین لە غەززە، هەردوو یاساکانی ئەمریکا و هەم یاسا نێودەوڵەتییەکانی پێشێل کردووە.

ساندەرز ئاماژەی بەوەش کرد، لە 2.2 ملیۆن دانیشتوانی غەززە زیاتر لە 43 هەزار کەس لە کاتی هێرشە سەربازییەکەی ئیسرائیل دا کوژراون و زیاتر لە 102 هەزار کەسیش برینداربوون، کە لەسەدا 60یان ژن، منداڵ یان بەساڵاچوو بوون و جەختی لەوە کردەوە: ئیسرائیل لەسەدا 70ی ماڵ و ژێرخانی غەززە، سیستەمی چاودێری تەندرووستی و سەدان قوتابخانەی ناوچەکەی وێران کردووە، هەروەها بۆردومانی هەموویان کردووە 12 زانکۆ لەوێ.

سیناتۆری ڤێرمۆنت لە درێژەی قسەکانی دا جەختی لەوە کردەوە کە غەززە ساڵێکی ترسناکی بەسەر بردووە و ئاماژەی بەوەدا: دۆخی ئێستای ناوچەکە تەنانەت لە جاران خراپترە و ئەمڕۆش ئیسرائیل بەردەوامە لە سنووردارکردنی ڕۆیشتنی خۆراک و دەرمان بۆ خەڵکی بێ هیوای ناوچەکە.

ناوبراو هێمای بۆ ئەوەش کرد کە دەیان هەزار فەلەستینی لە کەرتی غەززە لە ئێستادا ڕووبەڕووی بەدخۆراکی و برسێتی بوونەتەوە و دەشڵێت: "قەبارەی ئەو هاوکاریانەی کە دەگەنە غەززە لە نزمترین ئاستدایە لە سەرەتای لەشکرکێشی سوپای ئیسرائیل بۆ سەر ناوچەکە، لە هەمان کاتدا ڕێگریکردن لە هاتنە ناوەوەی یارمەتییە مرۆییەکان پێشێلکردنی یاسای مرۆیی و پەیماننامەی ژنێڤە".

ساندەرز لە درێژەی قسەکانی دا بە وەبیرهێنانەوەی ئەوەی کە شەڕی ئیسرائیل لە دژی فەلەستینییە بێ دیفاعییەکان لە غەززە نزیکەی تەواو بە چەکی ئەمریکی و ١٨ ملیار دۆلار لە پارەی باجدەرانی ئەمریکی ئەنجام دراوە و دەشڵێت: ئیسرائیل ٩٠٠ کیلۆ بۆمبی بەخشراوی ئەمریکای خستووەتە سەر گەڕەکە قەرەباڵغەکانی غەززە، سەدان کەسی مەدەنی بۆ دەرکردنی حەماس کوژراون هێزەکان، و هەوڵێکی کەمیان داوە بۆ جیاکردنەوەی سەرباز و مەدەنی، کە هەموویان بێ ئەخلاقی و نایاسایین”.

ئەو سیناتۆرە ئەمریکییە ڕایگەیاند کە ئەمریکا ناتوانێت بەردەوام بێت لە بەشداریکردنی لەم شەڕە دڕندانەیەدا بە پێشکەشکردنی هاوکاری سەربازی زیاتر بۆ کابینەکەی ناتانیاهوو و جەختی لەوە کردەوە: پێویستە کۆنگرێسی ئەمریکا هەنگاو بنێت بۆ ڕێگریکردن لە فرۆشتنی چەکی زیاتر بە تەلئەڤیڤ.

بە پێی ڕاپۆرتێک کۆمەڵێک لە نوێنەرانی دیموکراتەکان لە کۆنگرێسی ئەمریکا، پێشتر بانگەشەی جۆ بایدن، سەرۆک کۆماری ئەمریکایان ڕەت کردەوە کە ئیسرائیل یاسا نێودەوڵەتییەکان پێشێل ناکات و جەختیان لەوە کردەوە کە ئیسرائیل بە چەکی ئەمریکی یاسا پێشێل دەکات.

ئەم نوێنەرانەی کۆنگرێسی ئەمریکا لە نامەیەکدا کە لە لایەن ٢٦ پەرلەمانتاری ئەمریکاوە بۆ وەزیری بەرگری لۆید ئۆستین و ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوە و ئەپریل هاینز بەڕێوبەری هەواڵگری نیشتمانی نووسیویانە، بەرپرسانی ئیدارەی بایدنیان وەبیر هێنایەوە کە بە پێچەوانەی بانگەشەی سەرۆک کۆماری ئەمریکا، شێوازی بەکارهێنانی چەکی ئەمریکی لەلایەن سوپای ئیسرائیل لەگەڵ یاساکانی ئەم ووڵاتە و یاسا نێودەوڵەتییەکان ناگونجێت.

بەگوێرەی نامەکە، نوێنەرانی کۆنگرێس، ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان، دادگا نێودەوڵەتییەکان و چاودێرانی مافی مرۆڤی ئیسرائیل، لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی ئەمریکا، ماوەی چەند مانگێکە نیگەرانی جیددییان سەبارەت بە کارەکانی بنیامین ناتانیاهۆ دەربڕیوە.

پێشتر ٤٠ پەرلەمانتاری دیموکراتەکان لە کۆنگرێسی ئەمریکا داوایان لە جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا کردبوو کە فرۆشتنی چەک بە ڕژێمی ئیسرائیل ڕابگرێت.

ئەو 40 ئەندامی کۆنگرێسی ئەمریکا کە ناوەکانیان نانسی پیلۆسی، سەرۆکی پێشووی ئەنجوومەنی نوێنەرانی ئەمریکا لەخۆدەگرێت، لە نامەیەکدا داوای لە بایدن کردووە، فرۆشتنی چەک بە ئیسرائیل ڕابگرێت و هاوکارییەکانی واشینتۆن بۆ ئیسرائیل مەرجدار بکات.