Sûdanî: Balyozê Amerîkayê yê Iraqî gaveke giring; aborî û petrol çareser bûn

PeyamaKurd – Serokwezîrê Iraqê Mihemed Şîa Sûdanî tayînkirina nûnerê Serokê Amerîkayê Donald Trump bo Iraqê wekî "gaveke giring" bi nav kir, bi taybetî ji ber eslê wî yê Iraqî, û ji bo peywira wî ya nû serkeftin xwest. Ev daxuyanî di hevdîtinekê de ligel dezgehên medyayî hatin kirin, ku tê de Sûdanî li ser çend mijarên sereke yên navxweyî û herêmî ronî kir.

Sûdanî ragihand ku rewşa darayî û aborî ya Iraqê "di rewşa xwe ya herî baş de ye." Wî diyar kir ku kêmasiya budceyê, ku ji polîtîkayên xelet ên serdemên berê mîras maye, daketiye 34 trîlyon dînar û aramiya darayî hatiye parastin. Ji bo berdewamiya vê pêşveçûnê, Sûdanî bal kişand ser hewcedariya "hevpeymaniyeke parlemanî ya bihêz û hevgirtî" ku wekî stûneke bingehîn ji bo hikûmeta pêşerojê xizmet bike. Wî her wiha girîngiya beşdariya welatiyan di hilbijartinan de tekez kir da ku hikûmeteke xurt karibe biryarên girîng bide.

Derbarê Tevgera Sedr de, Sûdanî eşkere kir ku wî hêvî dikir ew beşdarî hilbijartinan bibin û hewl dabû ku wan ji biryara boykotê bi paş ve bikişîne. Wî her wiha got ku ji bo kesên çekdar, vebijarka tevlîbûna saziyên ewlehiyê an jî derbasbûna nav karê siyasî hatiye dayîn, ku ev yek di nav peymanekê de ye û hîn jî tê cîbicîkirin.

Li ser mijara deynê derve, Serokwezîr zelal kir ku deynê Iraqê ji 13 milyar dolarî derbas nabe û ev hejmar ji gelek welatên din ên herêmê û cîhanê pir kêmtir e. Wî herwiha destnîşan kir ku deynê 41 milyar dolarî yê Klûba Parîsê mîrateyek ji rejîma berê ye û hikûmeta wî berpirsiyarê van deynan nîne.

Sûdanî diyar kir ku pirsgirêka petrolê ya bi Herêma Kurdistana Iraqê re, ku ji sala 2009an vir ve bêçareserî mabû, niha hatiye sererastkirin. Danûstandinên heyî li ser dahatên ne-petrolê ne ku bandorê li mûçeyan nakin. Herweha, wî îmzekirina peymanekê bi Tirkiyeyê re ragihand ji bo projeyên rêveberiya avê û bêşorkirina ava deryayê, ku wekî çareseriyên stratejîk ji bo pirsgirêka avê ya Iraqê têne dîtin.

Di dawiyê de, Sûdanî hişyarî da ku nearamî û pevçûn li herêmê dê berdewam bike heta ku pirsgirêka Filistînê neyê çareserkirin. Wî dûpat kir ku gelê Filistînê ye ku dê çarenûsa xwe bi damezrandina dewleta xwe ya serbixwe bi paytexta Orşelîmê diyar bike.

Ev nivîs 34 car hatiye xwendin.