PKK: Ferzkirina teslîmbûnê li ser HSDê neaqilane ye
PeyamaKurd - Seroka PKKê Hêlîn Umit got, "Siyaseta Kurd a Tirkiyeyê li Sûriyeyê bêbaweriyeke kûr li me diafirîne. Ew înkar, asîmîlasyon, teslîmbûn û objektîfkirinê li ber çavên me ferz dikin."
Endama berê ya Komîteya Navendî ya PKKê Hêlîn Umit di axaftina xwe de ji Medya Haber TV re bal kişand ser rewşa Sûriyeyê û polîtîkayên Tirkiyeyê yên li hember Sûriye û Rojava.
Hêlîn Umit tekez kir ku pêşketinên li Sûriyeyê ne tenê bandorê li herêmê dike, lê tevahiya Rojhilata Navîn jî bandor dike û got, "Demokrasî çîmentoya bingehîn e ku wê Sûriyeyê yekgirtî bihêle."
Umit diyar kir, "Piştî Şerê Cîhanê yê Yekem, hevsengiya herêmî bi Peymana Sykes-Picot bi bingehîn bi rêya Sûriyeyê hate damezrandin. Niha ew hilweşiyaye," û zêde kir ku îro, Rojhilata Navîn dîsa bi rêya Sûriyeyê tê şekildan.
Umit, ku hikûmeta Sûriyeyê ya heyî bi "komkujiyên li dijî komên etnîkî" tawanbar kir, got ku civakên wekî Durzî û Elewiyan têne hedefgirtin.
"Ahmet el-Şara di bin bandora Hakan Fîdan de tevdigere"
Hêlîn Umit îdia kir ku rêveberiya Ehmed el-Şara "monîzma Erebên Sunnî" dike û bal kişand ser bandora dîplomatîk a Tirkiyeyê li Sûriyeyê.
Umît got, "Ahmet el-Şara di bin bandora Hakan Fîdan de tevdigere," û got, "Ev rewş xuya dike ku wê bibe sedema hilweşîna wê bi xwe."
"Teslîmkirina li ser HSDê ya neçarî neaqilane ye"
Umît diyar kir zorê didin HSDê û dibêjin, "divê teslîm bibe," û tekez kir ku pêdivî ye ku komên etnîkî yên cûda li Sûriyeyê parastina xwe pêşve bibin.
Hêlîn Umit got, "Dema ku komkujiyek li kêleka we diqewime, dev ji rêbazên parastinê berdan neaqilane ye." Wî got, "Mirov dikarin xwe biparêzin û bi hev re li ber xwe bidin."
"Em li dijî yekîtîya Sûriyeyê nînin"
Umit tekez kir ku ew, wekî rêxistinek, li dijî yekîtîya Sûrîyê nînin, û got, "Lê kîjan Sûrîye? Neteweperest, olî, zayendperest, ku jin tê de tên bindestkirin, îstismarkirin û kolekirin," û mînaka Afganistanê da.
Umit destnîşan kir ku ew girîng dibînin ku Kurd, Durzî û Elewî li hev bicivin, û got, "Divê em ne tenê komên etnîkî yên cûda, lê di heman demê de Erebên Sunnî yên demokratîk, muxalefet û bindest jî hembêz bikin û piştgirî bidin wan û ji civaka Ereb re rave bikin ka em çi celeb jiyan û civak dixwazin." Wî got, "Ev nêzîkatiyek e ku wê yekîtîya Sûrîyeya demokratîk û heta dewleta Sûrîyeya demokratîk pêş bixe."
Hilbijartin û Hikûmeta Demkî li Sûrîyê
Umit diyar kir ku hikûmeta demkî ya Sûrîyê komek e û nekarîye piştgirîya piraniya gel bi dest bixe.
Wî tekez kir ku hikûmeta demkî, ku ragihand ku wê li Swêda û Rojava hilbijartin neyê kirin, îradeya gel paşguh dike.
"Gelên Sûriyeyê bêçare nînin"
Umit got, "Ne gelên Sûriyeyê û ne jî gelê Kurd bêçare nînin," û got, "Wekî yekîneyekê, ew dikarin hev biparêzin, bibin yekîneyek, formasyonên nû ava bikin û tiştên nû pêş bixin. Bi vî rengî, ew dikarin dîplomasiya xwe jî bikin. Ew dikarin qadên dîplomatîk ên hevpar jî biafirînin." Bi gotineke din, heke ew hem li ser asta navneteweyî bi Rojava re û hem jî bi dewlet û hêzên li Rojhilata Navîn re di çalakiyên dîplomatîk de bin, ez bawer dikim ku derfetên ji bo paşvekişandin, kontrolkirin û hêdî hêdî ji holê rakirina vê pêla faşîst wê eşkeretir bibin."
"Ne serbixwe ji pêvajoya ku li Tirkiyeyê diqewime"
Hêlîn Umit tekez kir ku bûyerên li Sûriyeyê "nikare ji pêvajoya ku li Tirkiyeyê diqewime serbixwe were çareserkirin," û diyar kir ku rewşek wisa di dema "pêvajoya aştiyê" ya di navbera 2013 û 2015an de çêbû.
Umit wiha domand:
"Pêdivî ye ku siyaseta Tirkiyeyê ya li ser Kurdan jî bi perspektîfa Sûriyeyê were analîzkirin. Dewleta Tirkiyeyê vê yekê berevajî dike, li dijî me. Ew dibêjin em ê bibînin ka hûn li Sûriyeyê çiqas samîmî ne. HSD wê entegre bibe, an na. Ew sêv û porteqalan diavêjin heman kîsikê… Ew hewl didin ku bi kevirekî du çûkan bikujin. Çareseriya ji bo Tirkiyeyê ne çareserî ye ji bo Sûriyeyê. Sûriye xwedî sosyolojiyek cûda ye. Dînamîkên wê cûda ne. Ew ne wekî Iraq û Îranê ye. Pirsgirêkên ku ew niha pê re rû bi rû dimînin cûda ne. Siyaseta Kurd a Tirkiyeyê li Sûriyeyê bêbaweriyek kûr di me de diafirîne. Ew bi înkar, asîmîlasyon, teslîmbûn û objektîfkirinê li rûyê me dinihêrin.”
Hêlîn Umit got, "Divê kes xwe mecbûr nebîne ku wisa bike. Di nav gel de gotinek heye: 'Xwedê deriyekî digire û deriyekî din vedike.' Ev gotinek gelemperî ye li Rojhilata Navîn. Em dixwazin biratiya Tirk-Kurd li gorî rastiya xwe ya dîrokî nû bikin. Em bawer dikin ku ev beşek ji sosyolojiya me ya dîrokî ye. Em bawer dikin ku me hebûnek wusa li vê herêmê dîtiye. Lê ev ne çarenûs e. Kes çarenûsek wusa ferz nake.”
Umit tekez kir ku dema Kurdan bi Tirkan re tifaqek çêkirine, wan ev ne ji "qederê" lê "bi hişmendî" kirine, û got, "Wan ji ber mecbûriyetê, li gorî rastiyekê ev yek kirine. Niha, dîrok dîsa gazî me dike. Bila her kes vê yekê bizanibe."
